14 november 2012

HA 16-10-2012 Roland Jansen is boos. Heel boos.


Roland Jansen is boos. Boos op Eindhoven, boos op zichzelf. Daarom keert hij Eindhoven als drijvende kracht achter Galerie Willy Schoots de rug toe. Antwerpen is nu het nieuwe doel. ‘Die stad leeft ten minste.’
Frustratie
Nee, zegt hij, het moet geen klaagzang worden. Maar de frustratie over het culturele klimaat in Eindhoven zit hem hoog. Terwijl hij desondanks met enige tederheid over de stad, diep in zijn hart nog steeds zijn stad, spreekt. Maar een galerie runnen wil hij er niet meer. In februari houdt Galerie Willy Schoots, na bijna 45 jaar, op te bestaan. Zijn twee zussen, ook al jaren verbonden aan de galerie, willen aan de Willemstraat nog wel een tentoonstellingsactiviteit voortzetten. Maar voor Roland Jansen is het over en voorbij. Hij heeft een nieuwe galerie in de Scheldestad en sinds een aantal weken woont hij er ook.
Verwaarlozen
‘Weet je dat de directeur van het Van Abbemuseum hier nog nooit één stap heeft binnen gezet?’, zegt hij. ‘Dat de wethouder van Cultuur, die nu roept dat de galerie voor Eindhoven behouden moet blijven, hier pas enkele weken geleden voor het eerst is binnen geweest? Het gaat niet om mij, begrijp me goed. Maar ze weten niet wat voor deze stad belangrijk is, wat ze in handen hebben en gewoonweg verwaarlozen. En ik ben niet de enige die dat ondervindt.’
Verdwenen
De ontbinding van het culturele leven in Eindhoven baart hem al lang zorgen. Hij ziet met lede ogen aan dat er bijna geen galerie van enige importantie meer in de stad is. ‘Kijk maar wat er de afgelopen decennia allemaal verdwenen is. De Cobra Gallery, Kunsthandel Tegenbosch, Galerie van Esch. Deze stad moet het alleen nog maar hebben van design. De Dutch Design Week. Enorm belangrijk, net als Glow, maar het is maar een week! En wat doe je de rest van het jaar? Het museum Kunstlicht in de Kunst is er aan gegaan. Museum Kempenland is verdwenen. Het Van Abbe wordt een steeds meer naar binnen gekeerde instelling. Is dat wat we willen in Eindhoven?’
Magere jaren
Hij zal niet ontkennen dat zijn somberheid mede beínvloed wordt door de huidige economische crisis. Het zijn momenteel zware jaren voor de wereld van de kunst. Ook Galerie Willy Schoots heeft het moeilijk. Consumenten houden de portemonnee in de zak. ‘Niet alleen wij hebben daar last van. Het is overal in elkaar gezakt. Maar in een stad als Antwerpen wordt nog wel geld uitgeven. Natuurlijk, mijn galerie daar heeft het ook moeilijk, het is nu eenmaal geen gemakkelijke tijd. En weet je wat het gekke is? In Antwerpen stikt het van de Eindhovenaren die daar wel het nodige besteden, maar in Eindhoven zelf niet meer. En dat heeft alles te maken met het klimaat in dit land, in deze stad. We jagen als het ware het geld over de grenzen.’
Een miljoen
‘Wist je dat het nieuwe Museum aan de Stroom, het MAS, in Antwerpen vorig jaar één miljoen bezoekers heeft getrokken? Eén miljoen! Weet je wat dat betekent? Dat betekent enorme aandacht voor de stad, dat zijn mensen die komen eten, shoppen en overnachten. Mensen die dus geld uitgeven. En dat alleen al op basis van één instelling. Wat doen we in Eindhoven? We bezuinigen instellingen weg en wat overblijft implodeert als het ware. Natuurlijk, Eindhoven is geen Antwerpen. Maar het kan zoveel beter. Er is hier alleen geen visie op wat we met de stad willen.’
Lamgeslagen
Hij is er door lamgeslagen, zegt hij. Denkt soms dat we met z’n allen maar beter in de Dommel kunnen zakken. ‘Dan druk ik mezelf nog beleefd uit. Kijk, ik hoef geen subsidie. Ik ben ondernemer en ondernemers doen het zelf. Maar er is in Eindhoven onvoldoende bereidheid om mensen en instellingen een basis te bieden waarop ze kunnen functioneren. Daarom blijft het hier een stad van middenstanders en niks meer. Je hebt gewoon de kans niet om die middelmaat te ontstijgen.’
Niets opgeleverd
‘Het Van Abbe was een van de A-musea in Nederland. Wás. Dat is doodzonde, de complete investering in de nieuwbouw heeft Eindhoven niets opgeleverd. Maar niemand die er iets aan doet. Als ik in Antwerpen de directeur van een museum uitnodig voor een opening of zo, dan staat ie op de stoep. Hier zie je niemand. Van dat klimaat wil ik geen deel meer uitmaken. Ik heb lang gevochten tegen dit soort aspecten van de stad en nu ben ik het moe en beu.’
Nederlaag
‘Ik ben niet alleen kwaad op Eindhoven, maar ook op mezelf. Want kennelijk ben ik na al die jaren niet in staat dit te veranderen. Ik voel het als een nederlaag dat ik de galerie moet opheffen. Het is de zoveelste bijdrage aan de verschraling van het culturele klimaat en daar ben ik nu zelf verantwoordelijk voor. Maar in Antwerpen heb ik lol in mijn leven, hier niet meer. In Eindhoven staan we in de schaduw van wat elders wél gebeurt en dat vinden we kennelijk normaal. Maar als we dat negativisme niet veranderen, verliezen we de oorlog. En vergis je niet: een stad zonder cultureel klimaat is voor niemand aantrekkelijk. Niet voor wetenschappers, niet voor technici, niet voor kunstenaars . Voor niemand! Is dat wat we willen?’



Geen opmerkingen: